Winda hydrauliczna czy elektryczna? – Który dźwig jest odpowiedni dla Twojego budynku?

Winda hydrauliczna czy elektryczna? Z całą pewnością, trudno jest zorientować się od razu – jaką windą podróżujemy. Chyba, że jesteśmy w stanie zobaczyć elementy windy działające “za kulisami”, w szybie dźwigowym. W Polsce, w budynkach wielokondygnacyjnych instalowane są różne typy dźwigów, w tym windy elektryczne i hydrauliczne, ale jest mało prawdopodobne, aby użytkownicy wchodząc do kabiny windy zauważyli tę różnicę.

Producenci dźwigów uważają, że nie bez powodu istnieją różne rodzaje wind. Niektóre dźwigi są lepsze do mniejszych budynków firmowych, podczas gdy inne urządzenia dźwigowe są przeznaczone do szybkiego transportu pionowego na duże wysokości. Jako że, te 2 systemy napędowe są obecnie najczęściej stosowane w budynkach w Polsce – oto krótkie wyjaśnienie dotyczące wind elektrycznych, ich porównanie z dźwigami hydraulicznymi.

Dźwigi osobowe i towarowe w Polsce

Winda, tak powszechnie nazywany jest dźwig, który jest urządzeniem wykorzystywanym od wielu lat w transporcie pionowym, do przewozu: osób, towarów, a nawet samochodów. Warto wiedzieć, że windy osobowe posiadają zazwyczaj napęd elektryczny lub hydrauliczny, a obecnie produkowane dźwigi wyposażone są w sterowanie automatyczne, które zapewnia zarówno bezpieczeństwo, jak i niesamowitą wygodę użytkowania. Dodatkowo, wszystkie dźwigi w Polsce podlegają dozorowi UDT (Urząd Dozoru Technicznego).

Kwestia, że dźwig zwiększa funkcjonalność budynku oraz zapewnia optymalny “przepływ” ludzi w obiekcie i bezpieczny transport towarów, nie podlega oczywiście dyskusji. Choć jeszcze do niedawna, instalacja windy w istniejących budynkach była prawdziwym wyzwaniem, to obecnie montaż tego sprzętu w budowlach w Polsce nie stanowi już większego problemu. 

Kabina lub platforma poruszająca się wzdłuż sztywnych prowadnic pionowych jest montowana w wielu obiektach. Hale produkcyjne, obiekty magazynowe i centra logistyczne, salon samochodowy i ekskluzywny ośrodek spa, szpital i przychodnia, parking podziemny i biurowiec, blok mieszkalny i rezydencja prywatna – dźwigi osobowe i platformy towarowe znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie trzeba pokonać po schodach kolejne kondygnacje, aby dotrzeć do celu. 

Podział dźwigów ze względu na rodzaj napędu

Główna różnica między windami elektrycznymi a hydraulicznymi polega na sposobie, w jaki urządzenia transportują kabinę. Aby przybliżyć nieco bardziej szczegółowo ten temat, odwołam się w tym miejscu do stron Wikipedii, bo nie ma sensu rozpisywać się nad czymś, co już dawno zostało fachowo objaśnione – (cytuję):

Podział dźwigów ze względu na rodzaj napędu:

  • elektryczne nazywane również linowymi (napęd realizowany wciągarką napędzaną silnikiem elektrycznym)
    • bębnowe (napęd realizowany poprzez nawijane cięgna na bęben)
    • cierne – napęd realizowany poprzez sprzężenie cierne pomiędzy cięgnem a kołem ciernym zespołu napędowego
  • hydrauliczne (napęd realizowany pompą hydrauliczną)
    • w zależności od rodzaju przeniesienia napędu:
    • z napędem bezpośrednim (z cylindrem pojedynczym lub teleskopowym)
    • z napędem pośrednim (nurnik lub cylinder połączony jest pośrednio z kabiną, bądź ramą poprzez cięgna nośne, tj. liny i łańcuchy)
    • w zależności od rozmieszczenia siłowników: centralne, boczne
    • przy większych udźwigach stosuje się więcej siłowników w układzie symetrycznym lub asymetrycznym.
  • pneumatyczne (podciśnieniowe) – podnoszenie odbywa się poprzez wypompowywanie powietrza znajdującego się ponad kabiną.

Z innych rozwiązań wykorzystujących inne rozwiązanie napędu wyróżnia się:

  • dźwigi zębatkowe
  • dźwigi śrubowe
  • dźwigi elektryczne z zastosowaniem pasów jako cięgien nośnych.”.

Cięgniki i dźwigniki – co to jest?

Na stronie Wikipedii znajdujemy jeszcze jedno, bardzo ważne sformułowanie, które jest kluczem do zrozumienia kwestii – winda hydrauliczna czy elektryczna?, jakie są podstawowe różnice? Zwykły użytkownik windy może nawet o tym nie wie, ale “z punktu widzenia podziału dźwignic, dźwigi elektryczne zaliczamy do cięgników, natomiast dźwigi hydrauliczne, zębatkowe i śrubowe do dźwigników”.

Dźwig elektryczny to cięgnik – “urządzenie dźwigowe służące do przemieszczania przedmiotów stałych (nosiwa) za pomocą cięgien linowych lub łańcuchowych i przy zastosowaniu zaczepu, zwykle haka lub chwytaka (na przykład elektromagnetycznego). Cięgnik może być napędzany siłą mięśni (cięgnik ręczny) lub silnikiem (cięgnik silnikowy). Cięgnik może być samodzielnym urządzeniem lub częścią innego urządzenia dźwigowego.”.

Dźwig hydrauliczny to dźwignik, “dźwignik o ruchu prostoliniowym– urządzenie dźwigowe do pionowego (lub zbliżonego do pionowego) przemieszczania (podnoszenia) obiektów, zwykle na niewielką wysokość. Najczęściej stosowanym dźwignikiem jest podnośnik. Wszystkie dźwigniki podlegają dozorowi technicznemu UDT.

Podział – Dźwigniki zwykle budowane są przy wykorzystaniu mechanizmu zębatkowego lub śrubowego napędzanego ręcznie, lub jako podnośniki wykorzystujące napęd hydrauliczny, pneumatyczny, lub elektryczny. Stąd podział na dźwigniki:

  • zębatkowe,
  • śrubowe,
  • tłokowe,
  • dźwigniowe.”.

Winda hydrauliczna – plusy i minusy

Windy hydrauliczne, jak już wspomniałem, nie korzystają z górnych urządzeń podnoszących. Zamiast tego dźwigi te podnoszą i opuszczają kabinę lub platformę za pomocą tłoka napędzanego płynem (olejem), który jest zamontowany wewnątrz cylindra. Dźwigi hydrauliczne z maszynownią są najczęściej spotykane w budynkach, które obsługują do 5-6 pięter, ponieważ działają z mniejszą prędkością niż inne typy dźwigów. Powodem tych ograniczeń przy wysokości podnoszenia jest to, że podniesienie kabiny windy o kilka pięter wymaga dużo energii i aby dostać się na wyższe kondygnacje windą hydrauliczną, potrzebny byłby dłuższy cylinder i tłok i tym samym kolosalnie zwiększyłyby się ich rozmiary.

W porównaniu z elektrycznymi windami trakcyjnymi, układy hydrauliczne są:

  • bardziej przystępne w montażu (np. hydrauliczna platforma dla niepełnosprawnych), 
  • mają niższe wymagania dotyczące podszybia i nadszybia (np. windy o zaniżonym nadszybiu i podszybiu),
  • lepsze do transportu ciężkich ładunków (np. dźwig towarowy 1000 kg),
  • zdolne do zastosowania niestandardowych wymiarów kabin (np. windy meblowe, windy gastronomiczne do 100kg)(220 lb) ,
  • tańsze w codziennym utrzymaniu i naprawie,
  • przeznaczone do zastosowań w niskiej zabudowie.

Skontaktuj się z nami w sprawie doboru windy. 

Dźwigi elektryczne – wady i zalety

Windy elektryczne w swoim działaniu wykorzystują przeciwwagę, aby zrównoważyć ciężar kabiny i pasażerów. Dzięki tej konstrukcji silnik nie musi pracować nieustannie, co czyni dźwig elektryczny znacznie bardziej energooszczędnym niż układy hydrauliczne. Warto wiedzieć, że windy trakcyjne są najczęstszym rodzajem windy elektrycznej. Mogą być to układy przekładniowe lub bezprzekładniowe, ale oba typy modeli są napędzane silnikami elektrycznymi prądu przemiennego lub prądu stałego. W przypadku, wspomnianych już wind trakcyjnych, kabina jest podnoszona i opuszczana za pomocą stalowych lin lub pasów na układzie kół pasowych. 

W porównaniu z układami hydraulicznymi, windy elektryczne:

  • mają mniejsze wymagania dotyczące maszynowni (np. winda bez maszynowni),
  • posiadają ograniczenia obejmujące: nadszybie i podszybie, wymiary kabiny (tzw. winda 110×140),
  • zazwyczaj przy instalacji wymagany jest szyb dźwigowy, 
  • mają mniejszy rozmiar silnika,
  • nie wymagają stosowania olejów i smarów,
  • zużywają mniej energii,
  • obsługują średnie i wysokie budynki,
  • praca windy jest płynniejsza i cichsza,
  • dają większy komfort jazdy,
  • dostępne są w wersji energooszczędnej (Ekowinda),
  • są droższe w instalacji i utrzymaniu.

Wybór windy do budynku

Wybór windy najlepiej dobranej do konkretnego budynku nie jest łatwy. W przypadku dźwigu do bloku mieszkalnego, zwykle o wyborze odpowiedniego dźwigu osobowego decydują architekci, ale tak naprawdę wszystko zależy od budżetu i wyobraźni inwestora. Warto jednak wiedzieć, że choć wymagania klienta są ważne, to projekt dźwigu osobowego lub windy towarowej sporządza się zawsze w oparciu o:

  • uwarunkowania techniczne,
  • w zgodzie z obowiązującymi przepisami.

Wybór windy do Twojego budynku to dość złożone zadanie. Firma dźwigowa po wstępnej konsultacji wyśle do Ciebie fachowca, aby na miejscu, w budynku wykonał potrzebne pomiary i zebrał inne, obowiązkowe dane. Dopiero na podstawie tej kompleksowej oceny zaproponują Ci urządzenie dźwigowe, które najlepiej zda egzamin w Twoim budynku, przy dostępnej ilości miejsca na instalację konstrukcji windy.

Producent wind dokonując wyboru dźwigu do konkretnego budynku, zwraca uwagę na sprawy “czysto techniczne”, które mają bezpośredni wpływ na pracę windy, takie jak m.in.:

  • usytuowanie dźwigu (wewnątrz lub na zewnątrz budynku),
  • kto lub co będzie nim przewożone,
  • udźwig (zawsze jest mierzony w kilogramach),
  • wymiary szybu windowego,
  • wysokość podszybia i nadszybia,

  • prędkość jazdy,
  • wysokość podnoszenia,
  • ilość przystanków,
  • sposób sterowania (niezwykle ważny np. w platformach towarowych),
  • rodzaj napędu,
  • oczekiwana przez klienta wielkość i rodzaj kabiny (np. winda dwustronna), 
  • standard wykończenia kabiny windy i ilość drzwi przystankowych/kabinowych.

 Podsumowanie:

Na polskim rynku dostępne są obecnie różnego rodzaju urządzenia dźwigowe: dźwigi osobowe, platformy dla osób niepełnosprawnych, windy osobowo-towarowe, windy szpitalne, małe dźwigi towarowe, a nawet windy do przewozu samochodów, rowerów i mebli. Warto jednak pamiętać, że poszczególne instalacje różnią się od siebie w zależności od swojego przeznaczenia. Inne parametry mają windy hydrauliczne osobowe przeznaczone do transportu ludzi w budynkach mieszkalnych, a inne hydrauliczne dźwigi towarowe przystosowane do przewozu między kondygnacjami ciężkiego sprzętu i dużych urządzeń. 

Chociaż utarła się opinia, że najbezpieczniejsza winda w domu jednorodzinnym to winda hydrauliczna, bo takie dźwigi są standardowo wyposażone w awaryjny zjazd do najbliższego przystanku, to podczas wyboru windy zawsze trzeba liczyć się ze zdaniem fachowców. Producent dźwigów wie najlepiej, który dźwig jest odpowiedni dla Twojego budynku, czy winda jest urządzeniem budowlanymi i w 100% doradzi w kwestii – winda hydrauliczna czy elektryczna. Oczywiście pozostaje jeszcze temat – cena windy. Możesz wiarygodnie zorientować się – ile będzie kosztować winda i ile czasu zajmie montaż dźwigu w Twoim budynku, kontaktując się bezpośrednio z producentem wind.

Skontaktuj się z nami w sprawie doboru windy.