Po instalacji windy w budynku, a niekiedy też po znacznej modernizacji dźwigu, konieczne jest dopełnienie pewnych formalności. Przede wszystkim należy zgłosić instalację do Urzędu Dozoru Technicznego (UDT) w celu jej zarejestrowania i uzyskania pozwolenia na eksploatację. Brak odbioru UDT i okresowych przeglądów wiąże się z poważnymi konsekwencjami, o czym dowiesz się w niniejszym artykule.
Dlaczego konieczne jest zgłoszenie windy do UDT?
Windy osobowe, towarowe i inne podnośniki pionowe należą do urządzeń, które muszą spełniać rygorystyczne normy bezpieczeństwa. Dlatego dopuszczenie dźwigu do użytkowania musi być za zgodą organów państwowych, jakim w tym przypadku jest Urząd Dozoru Technicznego. Czy winda bez UDT może działać? Nie, ponieważ urząd ten sprawuje nadzór nad wszystkimi urządzeniami technicznymi, które mogą stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi oraz mienia i środowiska.
Rejestracja windy pozwala UDT na włączenie jej do ewidencji i objęcie dozorem technicznym, co obejmuje m.in. przeprowadzanie okresowych badań mających na celu weryfikację jej stanu technicznego i zapewnienie bezpiecznej eksploatacji. Dzięki temu minimalizuje się ryzyko awarii i potencjalnych wypadków związanych z użytkowaniem windy. Zgodnie z przepisami, urządzenie musi być regularnie konserwowane przez uprawnioną firmę lub osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje. Od momentu zgłoszenia obowiązkowe jest prowadzenie książki rewizji windy, zawierającej:
- wyniki przeglądów i konserwacji,
- daty badań technicznych,
- ewentualne naprawy.
Kiedy trzeba zgłosić windę do UDT?
Zgłoszenie UDT winda powinna mieć niezwłocznie po jej zamontowaniu i przed oddaniem do eksploatacji. Zgłoszenie te inicjuje proces rejestracji windy oraz przeprowadzenia przez UDT badania odbiorczego, które jest niezbędne do uzyskania decyzji zezwalającej na jej eksploatację. Ewentualny brak dopuszczenia UDT do eksploatacji dźwigu świadczy o tym, że urządzenie nie spełnia określonych norm lub stanowi zagrożenie bezpieczeństwa. Należy pamiętać, że różne typy dźwigów, jak windy towarowe czy podnośniki nożycowe mogą mieć nieco inne wymagania niż windy osobowe.
Konsekwencje braku odbioru UDT dla windy
Jakie są kary za brak UDT? Odpowiedzialność za niezarejestrowaną windę ponosi właściciel lub administracja budynku. Brak zgłoszenia windy do Urzędu Dozoru Technicznego i eksploatacja jej bez wymaganego dopuszczenia są poważnym naruszeniem przepisów prawa w Polsce. Kara za brak UDT może mieć konsekwencje zarówno finansowe, jak i administracyjne lub karne. Może to być zwłaszcza:
- grzywna lub kara administracyjna: wynosi od 500 zł do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych, w zależności od skali naruszenia i decyzji sądu lub inspektora UDT,
- zatrzymanie windy i zakaz jej użytkowania: może to prowadzić do poważnych utrudnień w funkcjonowaniu budynku (np. w przypadku obiektów wielopiętrowych lub dostępności dla osób z niepełnosprawnościami),
- odpowiedzialność cywilna i karna w przypadku wypadku: co ważne, w razie wypadku ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania, jeśli winda nie miała dopuszczenia UDT,
- kary z tytułu naruszenia przepisów BHP: państwowa Inspekcja Pracy (PIP) może nałożyć dodatkowe kary w sytuacji, gdy niezarejestrowana winda jest użytkowana w zakładzie pracy lub budynku użyteczności publicznej.
Co grozi za brak przeglądu UDT windy?
Winda podlega też okresowym badaniom technicznym przeprowadzanym przez UDT. Należy więc pamiętać o regularnych przeglądach i konserwacji urządzenia, zgodnie z zaleceniami producenta i obowiązującymi przepisami. Przegląd UDT przeprowadzany jest co najmniej raz w roku dla wind osobowych i towarowo-osobowych. Może to być częściej (np. co 6 miesięcy), jeśli winda działa w warunkach zwiększonego ryzyka. Kary za brak przeglądów są podobne, jak w przypadku braku zgłoszenia, czyli grzywna, sankcje karne oraz odpowiedzialność cywilna i karna. Istnieje też ryzyko utraty certyfikatów jakości lub dopuszczeń (np. ISO, HACCP).
